به نقل از «قدس آنلاین»

علت کسری تراز تجاری‌ ۶ میلیارد دلاری در نیمه نخست سال چه بود؟

تاریخ انتشار: ۲ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۹۵۱۳۱۸

‌به گزارش قدس آنلاین به نقل از فارس، انتشار آمار ۶ ماهه ابتدایی تجارت خارجی کشور طی روزهای اخیر، موجی از واکنش‌ها را در میان کارشناسان اقتصادی به دنبال داشته است.

مطابق با آمارهای رسمی گمرک، تا انتهای شهریورماه سال جاری، حدود ۶۷ میلیون تن انواع کالاهای غیرنفتی به ارزش ۲۴.۱ میلیارد دلار از ایران به دیگر کشورها صادر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با این حساب، ارزش هر تن کالای صادراتی غیرنفتی کشور حدود ۳۵۷ دلار برآورد می‌شود که این میزان نسبت به مدت مشابه سال گذشته، افت ۲۴ درصدی را تجربه کرده است.

همچنین در نیمه نخست سال جاری، ۱۷.۶ میلیون تن کالا به ارزش ۳۰.۴ میلیارد دلار به ایران وارد شده که این میزان، نسبت به مدت مشابه سال گذشته از لحاظ ارزش رشد ۱۱.۷ درصدی را ثبت کرده است.

‌با این تفاسیر هر تن کالای وارداتی ایران دارای ارزش یک هزار و ۷۳۰ دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۵ درصدی داشته است.

بررسی آمارهای وارداتی و صادراتی کشور تا پایان شهریور بیانگر آن بود که تراز تجاری ایران منفی ۶ میلیارد دلار است، همچنین ارزش هر تن کالای وارداتی ایران در مقابل ارزش هر تن صادرات حدود ۴.۸ برابر است.

پورابراهیمی: علت کاهش صادرات، سیاست‌های ارزی بانک مرکزی است‌

در این بین، صاحب‌نظران و کارشناسان اقتصادی به منظور تحلیل روند تجارت خارجی و پیشی گرفتن واردات از صادرات علل مختلف و متفاوتی را مطرح می‌کنند؛ به‌عنوان نمونه محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد شدید از رویه بانک مرکزی، علت اصلی افت ارزش کالاهای صادراتی ایران را به سیاست‌های پولی این نهاد مربوط دانسته است.

‌پورابراهیمی ‌در همایش روز ملی صادرات گفت: برای اولین‌بار تراز تجاری کشور در ۶ ماه نخست سال به منفی ۶ میلیارد دلار رسیده است، همچنین میزان صادرات ما نسبت به سال گذشته منفی شد که این امر به سیاست‌های ارزی بانک مرکزی مرتبط می‌شود؛ در دنیا ۲ درصد ارزش پول ملی را کاهش می‌دهند و صادراتشان ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند، در اینجا چند درصد ارزش پول ملی کم می‌شود ولی صادرات رشد نمی‌کند و درجا می‌زند.

اما آیا موضوعات مطرح شده توسط رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس صحت دارد؟

علت کسری تجارت غیرنفتی ۶ میلیارد دلاری در نیمه نخست سال چیست؟

برای پاسخ به این پرسش، نکته اولی که باید به آن اشاره کرد این است که اقلام وارداتی کشور عمدتاً کالاهای واسطه‌ای و سرمایه‌ای محسوب می‌شوند، این اقلام در مقایسه با کالاهای پایه نفتی و معدنی که عمده اقلام صادراتی ایران را شامل می‌شوند، دارای درجه پیچیدگی و ارزش‌افزوده بالاتر و درعین‌حال وزن کمتر هستند.

از سوی دیگر در سال‌های جاری شاهد مدیریت و درعین‌حال ممنوعیت بسیاری از اقلام سبد وارداتی کشور بوده‌ایم که همین امر به کاهش وزن اقلام وارداتی و همچنین رشد ارزش آن‌ها منجر شده است، به‌عنوان نمونه در ۶ ماه نخست سال ۱۴۰۰ وزن اقلام وارداتی ایران حدود ۱۹.۵ میلیون تن بود اما در سال جاری این رقم به ۱۷.۶ میلیون تن رسیده که حکایت از مدیریت در سبد وارداتی کشور است.

از سوی دیگر بررسی دقیق آمارهای گمرکی پیرامون کالاهای صادراتی ایران نکات پنهان تراز تجاری کشور را آشکار می‌سازد، به‌عنوان مثال در سال جاری شاهد افت ارزش قیمت محصولات آهنی و فولادی بوده‌ایم، اما تحت دیپلماسی صحیح اقتصادی کشور، در پنج ماه نخست سال جاری حدود ۴۵ درصد بیشتر نسبت به سال گذشته صادرات آهن و فولاد محقق شده، به بیانی صادراتی ۲.۷ میلیون تنی کشور به ۴ میلیون تن رشد داشته است.

با وجود این رشد وزنی اما ارزش صادرات از ۱.۵ به ۱.۹ میلیارد دلار افزایش یافته، به بیانی تنها حدود ۲۷ درصد رشد ارزش صادراتی رخ داده است، لازم به ذکر است در محصولات پتروشیمی نیز چنین محاسباتی وجود دارد با این تفاسیر کاهش ارزش کالاهای صادراتی کشور امر طبیعی بوده است.

 افت جهانی مواد معدنی و پتروشیمی تأثیر آن در کاهش ارزش صادراتی کشور

همان‌طور که در جدول فوق نیز مشاهده می‌شود در برخی از سال‌ها شاهد این بوده‌ایم که نسبت ارزش هر تن کالای وارداتی به صادراتی حدود ۳.۵ بوده است که یکی از علل آن رشد ارزش محصولات معدنی و پتروشیمی مربوط بوده است اما در سال جاری شاهد افت ۹.۲ درصدی ارزش مس، کاهش ۴.۴ درصدی قیمت سنگ آهن، افت ۳۶ درصدی قیمت گاز طبیعی و سایر موارد بوده‌ایم که تمامی این اقلام صادراتی تأثیر بسیار بالایی در شاخصه آماری نسبت به ارزش هر تن کالای وارداتی به صادراتی داشته‌اند.

 از سوی دیگر ساده‌ترین دلیل در خصوص کاهش ارزش هر تن کالای صادراتی کشور به پایان محدودیت‌های کرونایی مربوط می‌شود، از سوی دیگر پس از آغاز درگیری‌های روسیه و اوکراین نیز جهش قیمتی در بازار رخ‌داده بود، به بیانی باید گفت این دو موضوع نیز خود از دیگر اصلی افت ارزش کالاهای صادراتی ایران است.

علت‌یابی تراز تجاری منفی کشور

در همین رابطه، یحیی آل‌اسحاق، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی فارس اظهار داشت: پیرامون بحث افت صادرات کشور باید یک بررسی جامع کالا به کالا نسبت به مدت‌زمان سالیان گذشته داشت، به عبارتی ما در سال جاری شاهد افت ارزش جهانی برخی از محصولات معدنی و پتروشیمی بوده‌ایم که این موضوع را باید پیش از هر قضاوتی در نظر گرفت.

عضو اتاق بازرگانی ایران تشریح کرد: اگر در همه پنج قلم اصلی کالای صادراتی کشور، از لحاظ وزن و ارزش دچار افت شده باشیم، مسئولان باید در این خصوص پاسخگو باشند، اما شواهد و آمارهای موجود این امر را نشان نمی‌دهد.

آل‌اسحاق در خصوص ادعای دیگر رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز گفت: نمی‌توان ادعا کرد که کاهش ارزش پولی باید در ایران حتماً به رشد صادرات منجر شود. در حالت کلی کاهش ارزش پولی ملی، منجر به پایین آمدن قیمت کالای صادراتی و در نتیجه رشد صادرات خواهد بود، سیاستی که چین نیز مقطعی آن را اعمال کرده است. اما در هر حال اقتصاد ایران تابع عوامل متعددی است و مطرح‌کردن موضوعی بدون بررسی تمامی عوامل آن در اقتصاد کشور جایگاهی ندارد.

وی اضافه کرد: به موجب سیاست‎‌های تجاری کشور، اجازه صادرات برخی از کالاها به دلیل نیاز داخل داده نمی‌شود، همچنین افزایش عوارض صادرات برای برخی اقلام اعمال می‌شود، با این اوصاف کاهش ارزش پولی ملی و درعین‌حال انتقاد به تراز منفی تجاری کشور به این صورت منطقی نیست.

منبع: خبرگزاری فارس

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: پورابراهیمی کمیسیون اقتصادی مجلس واردات صادرات تراز تجاری صادرات غیر نفتی پور ابراهیمی تن کالای وارداتی ارزش هر تن کالای کالاهای صادراتی ۶ میلیارد دلار صادراتی ایران کالای صادراتی صادراتی کشور سال گذشته سوی دیگر بوده ایم سال جاری نسبت به مدت تراز تجاری تجاری کشور جاری شاهد کاهش ارزش میلیون تن افت ارزش نخست سال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۹۵۱۳۱۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

امکان ایفای تعهدات صادراتی، از طریق بانک سامان

همزمان با برگزاری نمایشگاه ایران اکسپو که به معرفی توانمندی‌های صادراتی ایران می‌پردازد، بانک سامان به عنوان یک بانک پیشرو در ارائه خدمات به تجار کشور، حضوری فعال و پررنگ در این نمایشگاه دارد.

به نقل از سامان رسانه، هاله حسین‌زاده معاون بین‌‎الملل بانک سامان در گفتگویی، با بیان اینکه بانک سامان به منظور معرفی خدمات خود به صادرکنندگان کشور، حضوری پررنگ در نمایشگاه ایران اکسپو دارد، عنوان کرد: در حال حاضر با توجه به شرایط و محدودیت‌های بین المللی، یکی از بزرگترین دغدغه‌های صادرکنندگان ایرانی نحوه وصول عواید صادراتی است. از این‌رو بانک سامان با توجه به شبکه گسترده و قوی کارگزاری از یک‌سو و از سویی دیگر تیم حرفه‌ایی و توانمند خود، توانسته نقش موثر و بسزایی در راحتی، سرعت و امنیت صادرات و وصول درآمد‌های حاصله در حوزه‌های مختلف داشته باشد.

معاون بین‌الملل بانک سامان سپس ادامه داد: در همین حال باید گفت که با توجه به جایگاه بسیار خوب بانک سامان در شبکه بانکی کشور، که طی چندین سال گذشته همواره در میان سه بانک اول کشور از لحاظ حجم عملیات ارزی در حوزه واردات بوده، «بازار تقاضای» خوبی برای خرید ارز حاصل از صادرات در اختیار دارد که صادرکنندگان با اتکا بر توانمندی بانک سامان در این حوزه می‌توانند با سرعت و راحتی، تعهدات صادراتی خود را از طریق بانک سامان ایفا کنند.
حسین‌زاده در بخش دیگری از این گفتگو اظهار کرد: با توجه به سیاست بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و سایر ارگان‌های متولی مبنی بر ایجاد ابزار‌های تشویقی و حمایتی در توسعه صادرات کشور و همچنین ایجاد بستری امن و راحت از طریق سیستم بانکی به منظور هدایت منابع ارزی واصله به سمت واردات مورد نیاز کشور، در آینده نزدیک نقش بانک‌ها به عنوان بازو‌های اجرایی بانک مرکزی در این فرایند پررنگ‌تر خواهد شد. از این رو، بانک سامان همانند گذشته، با تمام توان و قدرت آماده است تا در کنار فعالان اقتصادی کشور اعم از واردکنندگان و صادرکنندگان به عنوان حلقه واسط تسهیل‌گر حضور داشته باشد تا با شنیدن دغدغه‌ها و نیازهایشان به ارائه راه حل و راهکار‌های متناسب با آن‌ها بپردازد.

معاون بین‌الملل بانک سامان با اشاره به مزیت این بانک نسبت به سایر بانک‌های کشور در حوزه ارزی، عنوان کرد: همانطور که پیش‌تر اشاره کردم بانک سامان، طی چند سال گذشته همواره بین سه بانک نخست کشور از لحاظ حجم عملیات ارزی بوده که بی شک این مهم، نتیجه رضایت و خشنودی مشتریان از ارائه خدمات بانک سامان است و خود گویای مزیت بالای بانک سامان در شبکه بانکی کشور است.

هاله حسین‌زاده در پایان از تجار و فعالان حوزه واردات و صادرات کشور دعوت کرد تا در تمامی اوقات سال برای دریافت اطلاعات و آگاهی از خدمات قابل ارائه به همکاران بانک سامان در شعب ارزی و یا همکاران بانکداری شرکتی بانک سامان و یا صرافی سامان مراجعه کنند.